Dünya qızıl bazarı (1-ci hissə)
Dünya qızıl bazarının xüsusiyyətləri
Dünya qızıl bazarı geniş planda bu qiymətli metalın dünya miqyasında dövriyyə sistemini – istehsal, paylama, istehlak sistemini əhatə edir. Bəzən bu anlayış daha dar planda – milli və beynəlxalq səviyyələrdə qızılın alqı-satqısına xidmət edən bazar mexanizmi kimi də nəzərdən keçirilir. Bu zaman nəzərə almaq lazımdır ki, söhbət qızıl bazarlarının əsas xüsusiyyətlərindən və parametrlərindən getdikdə, adətən, birincisi, nağd metalın külçə formasında alışı-satışı və ikincisi, bu külçələrlə topdan ticarət üsulları nəzərdə tutulur. Müvafiq olaraq, “kağız qızıl” adlandırılan ticarətin xüsusiyyətləri qızıl birjalarının fəaliyyəti çərçivəsində təhlil edilir.
Qızıl bazarının xüsusiyyətləri ondan ibarətdir ki, birincisi, qızıl faktiki olaraq bütün dövlətlər tərəfindən sığorta və ehtiyat fondu kimi istifadə olunur. Mərkəzi banklarda və BVF-nin ehtiyatlarında cəmlənmiş dövlət qızıl ehtiyatları bu gün 31500 tondan çoxdur. Bu ehtiyatların əhəmiyyətli bir hissəsi satışa təqdim edilə bilər. İkincisi, daha böyük həcmdə qızıl əhalidədir (zərgərlik məmulatları, sikkələr və s.). Bu qızılın bir hissəsi də – ən azından lom şəklində – həmçinin bazara daxil olur.
Nəticədə, aşağıdakı belə bir təsvir yaranır. Qızıl təklifində əsas pay onun hasilatına düşür. Lakin, hasilatın həcmi əhəmiyyətli dərəcədə ətalətliliyə malikdir, müvafiq olaraq, qızılın çıxarılması təklifi ildən-ilə nisbətən kiçik variasiyaya malikdir – lom şəklində təklifi, qızılın banklar və investorlar tərəfindən satışı təklifindən xeyli azdır.
Dünya ölkələrinin dövlət ehtiyatlarında qızıl ehtiyatları, ton (mart 2016)
№ Ölkələr Qızıl ehtiyatı
1 ABŞ 8133,5
2 Almaniya 3381,0
3 İtaliya 2451,8
4 Fransa 2435,7
5 Rusiya 2119,4 (2018-ci ilin məlumatı)
6 Çin 1916 (son məlumata görə)
7 İsveçrə 1040,0
8 Yaponiya 765,2
9 Hindistan 618,2
10 Niderland 612,5
11 Türkiyə 567,9 (2020-ci ilin məlumatı)
12 Tayvan 422,7
13 Portuqaliya 382,5
14 Səudiyyə Ərəbistanı 322,9
14 Böyük Britaniya 310,3
15 Livan 286,8
16 İspaniya 281,6
17 Avstriya 280,0
17 Venesuela 272,9
17 Qazaxıstan 228,3
20 Belçika 227,5
Digər ölkələr 1996,4
Yekun 28126,4
BVF-nin ehtiyatları 2814,0
Avropa Mərkəzi bankı 504,8
Beynəlxalq hesablaşmalar bankı 108,0
Nəzərə alınan bütün qızıl 32896,2
Məqalənin 2-ci hissəsini buradan oxuya bilərsiniz
Teleqram qrupumuza üzv olun
