Gələcəyin mühasibatlığı
3-cü hissə
Məqalənin 2-ci hissəsini buradan oxuya bilərsiniz.
Gələcəyin mühasibatlığı necə olacaq? Mən onu tamamilə aydın görürəm.
Bu şərtlər altında gözəl kollasiya imkanları ortaya çıxır. Mühasibat uçotunda nadir hallarda istifadə olunan bu termin bütün iştirak edən tərəflərdə əməliyyatın eyni vaxtda və razılaşdırılmış əks olunması deməkdir. Hal-hazırda bir-biri ilə bir araya sığmayan proqram və müxtəlif şəxslər tərəfindən tətbiq olunan alternativ uçot üsullarına görə mühasibat uçotunda kollasiyaya əməl olunmur. Bu əməl olunmama nahaqdan deyil, müəyyən əhəmiyyətə görə baş verir: mühasibat sistemlərində tərəflərin məlumatlarının uyğunsuzluğu, çox vaxt qeyri-qanuni maliyyə fırıldaqlarını ört-basdır edir.
Firmalar üçün xəyali olanlar – yalnız təsəvvürdə mövcud olanlar – nədir və nə üçün istifadə olunur, bunu hamı bilir. Belə ki, kompüter uçotuna xas olan əqdlərin avtomatik qeydiyyatı yüz faiz kollasiyaya çatmağa imkan verir. Bu isə mühasibata əvvəllər görünməmiş nəzarət funksiyalarını, xüsusilə də maddi dəyərlərə tətbiq olunmanı vəd edir.
Təsəvvür edin ki, müəssisə qaçaqmalçılıq məhsulu alıb və onu realizə etmək istəyir. Bəs bunu necə etmək istəyir? Məhsula görə pul almaq üçün, həmin məhsula rəsmi olaraq yiyələnmək lazımdır (bu şərtlə ki, alıcı malı qanuni yolla almaq istəyir): mühasibat sistemi rəsmi məlumatlara görə mövcud olmayan malların satışını təşkil edə bilməz.
Məhsulun guya həqiqətən mövcud olmayan firmadan alınması ilə bağlı uydurma qaimə yazmaq isə, kollasiya prinsipinə riayət olunmaqla mümkün olmayacaq. Xüsusi olaraq bu məqsədlə bir firma qeydiyyatdan keçirə bilərsiniz, amma saxta firmanın məhsulu haradan alınacaq?
Aydındır ki, o yalnız bu məhsulun həqiqətən malik olduğu satıcıdan əldə edilə bilər: ya özü onu istehsal etməlidir, ya da real satıcıdan alınmalıdır. Nəticədə, hər şey məhsulun istehsalçısına söykənir. Onunla razılaşmaq mümkün olmayacaq. Çünki istehsalçı mal istehsal edən materialların müəyyən sayını alır: istehsalçı, hətta istənilən halda, aldığı materialdan daha çox mal sata bilməz, – uçot sistemi buna icazə verməyəcək. Bu mənada, yalnız mədən müəssisələri bəzi manipulyasiya imkanlarına malik olur. Hansı ki, kənardan heç bir resurs almadan, bunların istənilən sayda “təbiətdən” əldə olunduğuna dair “göydən götürmə” rəqəmlər yaza bilər.
Gələcəyin mühasibatlığı (4-cü hissə)
Teleqram qrupumuza üzv olun
