Banklar haqqında qanuna bir sıra yeni dəyişikliklər edilmişdir. Dəyişikliklər əsasən qanunun 2 maddəsini – 35 (Banklar arasında münasibətlər) və 41-ci (Bank sirri) maddələri əhatə edir.
Tanınmış hüquqşünas Pərviz Məmmədov bildirdi ki, dəyişikliklərin əsas məğzi ondan ibarətdir ki, borcalanlar barədə məlumatlar təkcə Mərkəzləşmiş Kredit Reyestrində deyil, həm də kredit bürolarında toplanılacaq. Həmçinin Bank sirri maddəsinə edilmiş dəyişikliyə əsasən borcalanlar barədə məlumatların Kredit bürolarına verilməsi bank sirrinin yayılması hesab edilməyəcəkdir:
“Edilmiş dəyişikliyin digər bir maraqlı cəhəti isə ondan ibarətdir ki, 35.4-cü maddədən “Kredit reyestrlərində olan məlumatlar yalnız banklara ,”Bank olmayan kredit təşkilatları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş bank olmayan kredit təşkilatlarına və borcalanların özlərinə (banklar arasında yaradılan reyestrdəki məlumatlar həmçinin maliyyə bazarlarına nəzarət orqanına) onların müraciəti ilə müəyyən olunmuş qaydada verilə bilər. Kredit reyestrlərində toplanan və oradan alınan məlumatlara bank sirrinin bu Qanunla müəyyən olunmuş qorunması qaydaları şamil olunur” cümləsi çıxarılmışdır və bu da öz növbəsində borcalanlar barəsində, Mərkəzləşmiş Kredit reyestrində olan məlumatları əldə etməyə hüquq olan şəxslərin dairəsinə olan məhdudiyyət qaldırılmışdır.
Bu dəyişiklik Mərkəzləşmiş Kredit Reyestrində olan məlumatların istənilən şəxs tərəfindən əldə edilməsinə icazə verilməsi anlamına gələ bilir”.
35.4-cü maddənin əvvəlki redaksiyada olan məzmunu belə idi:
35.4. Banklar bank sisteminin etibarlılığını təmin etmək məqsədilə borcalanların ödəniş qabiliyyəti və etibarlığı haqqında məlumatı maliyyə bazarlarına nəzarət orqanında yaradılan mərkəzləşdirilmiş kredit reyestrinə verməyə borcludurlar. Mərkəzləşdirilmiş kredit reyestrinin iş rejimi, o cümlədən məlumatın xarakteri, məlumatların verilməsi və alınması qaydaları və şərtləri maliyyə bazarlarına nəzarət orqanının normativ xarakterli aktları ilə müəyyən edilir.
Maliyyə bazarlarına nəzarət orqanının icazəsi və müəyyən etdiyi şərtlər daxilində banklar öz aralarında da xüsusi kredit reyestri yarada bilərlər.
Kredit reyestrlərində olan məlumatlar yalnız banklara ,”Bank olmayan kredit təşkilatları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda nəzərdə tutulmuş bank olmayan kredit təşkilatlarına və borcalanların özlərinə (banklar arasında yaradılan reyestrdəki məlumatlar həmçinin maliyyə bazarlarına nəzarət orqanına) onların müraciəti ilə müəyyən olunmuş qaydada verilə bilər. Kredit reyestrlərində toplanan və oradan alınan məlumatlara bank sirrinin bu Qanunla müəyyən olunmuş qorunması qaydaları şamil olunur.
Kredit reyestrinin xərclərinin ödənilməsi məqsədilə məlumatlar ödənişli əsaslarla verilir.
Həmin maddənin yeni redaksiyada verilən məzmun isə belədir:
35.4. Banklar hər bir borcalan haqqında məlumatı maliyyə bazarlarına nəzarət orqanının müəyyən etdiyi qaydada maliyyə bazarlarına nəzarət orqanında yaradılan mərkəzləşdirilmiş kredit reyestrinə verməlidir. Mərkəzləşdirilmiş kredit reyestrində toplanan məlumatlara bank sirrinin bu Qanunla müəyyən olunmuş qorunması qaydaları şamil olunur.
Banklar tərəfindən borcalanları barədə məlumatın kredit bürosuna təqdim edilməsi və kredit bürosundan alınması qaydası “Kredit büroları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə tənzimlənir.
“Bu dəyişiklik Mərkəzləşmiş Kredit Reyestrində olan məlumatların istənilən şəxs tərəfindən əldə edilməsinə icazə verilməsi anlamına gələ bilər və gələcəkdə müxtəlif məhkəmə mübahisələrinə yol aça bilər”,- hüquqşünas əlavə etdi.
Müəllif: Pərviz Məmmədov