» » » Vergi sistemlərinin inkişaf tarixindən 27 dərs (2-ci hissə)

Vergi sistemlərinin inkişaf tarixindən 27 dərs (2-ci hissə)

posted in: Uncategorized | 0
birbank biznes

vergi sistemiVergi sistemlərinin inkişaf tarixindən 27 dərs

2-ci hissə

Məqalənin 1-ci hissəsini buradan oxuya bilərsiniz.

Böyük imperiyaların vergilərlə özlərini məhv etdiyi tezisi getdikcə daha çox təsdiqini  tapır. Vergilər çox vaxt böyük sosial partlayışlara  gətirib çıxaran bir qığılcım idi. Alimlərdən birinin rəyinə görə, Mayya sivilizasiyasının çöküşü, sakinlərinin vergilər üzündən cəngəlliklərə  qaçmasıdan  sonra başlanmışdı. Gəlin baxaq görək, vergitutmanın çoxəsrlik tarixi bizə hansı dərslər verir.

Budur, vergi sistemləri və sivilizasiyaların inkişafı tarixindən əsas dərslər:
  1. Böyük xərclər tələb edən müharibə və ya fövqəladə vəziyyət zamanı bütün vətəndaşların vergi kollektorlarının müəyyən etdiyi ixtiyari prinsiplərə deyil, onların yerləşən aktivlərinə uyğun olaraq vergiyə cəlb edilməsi lazımdır.
  2. Təbiət sərvəti bərabər paylamır. Hamımız bilirik ki, insanlar öz qabiliyyətləri və istedadlarına görə müxtəlifdir. Bəzi vətəndaşlar digərlərinə nisbətən daha varlı olacaqlar. Onlar cəmiyyətə bir çox xidmətlər, o cümlədən iş yerləri, yeni texnologiyalar təqdim edirlər. Onlar daha çox vergi ödəyir və xeyriyyəçiliklə məşğul olurlar. Zəngin vətəndaşların öz sərvətlərini cəmiyyətlə bölüşməsi üçün qanunvericilikdə nəzərdə tutulan məcburiyyəti deyil, əqidənin və ictimai fikrin qüvvəsindən istifadə etmək lazımdır.
  3. Çağırışçılardan tutmuş liderlərə kimi bütün vətəndaşlar, dövlətə təmənnasız və mümkünsə ödənişsiz xidmət etməlidirlər. Onları vətənə sevgi və ölkəyə xidmət etmək borcu motivasiya etməlidir. Onların əsas mükafatı ictimaiyyət tərəfindən təriflənmək və gördükləri işin həmvətənləri təəfindən bəyənilməsi olmalıdır.
  4. Vergi ödəyicilərinin narazılığı rifah və sosial asayişi, vergi ödəyicilərinin özlərini düzgün aparmadıqlarından daha çox təhlükə altına qoyur. Ona görə də qanun pis vergi ödəyicilərinə qarşı deyil, vergi orqanı işçilərinin lazımsız istəklərinə qarşı yönəldilməlidir.
  5. Vergilərin hamı tərəfindən qanuni olaraq qəbul edilməsi üçün ictimai razılığın əldə olunması çox vacibdir. Əgər dövlət vergiləri vətəndaşlarla razılaşmadan tətbiq edirsə, onda vətəndaş itaətsizliyi və qiyamlar özünü doğrultmuş olur.
  6. Vergi istisnaları, əgər onlar hamıya tətbiq edilmirsə, öz təbiətinə görə ədalətsizdir. Əgər vergilərə münasibətdə qanun qarşısında bərabərlik konstitusiya prinsipi tətbiq olunursa, bütün vətəndaşlar və şirkətlər eyni vergiləri ödəməlidirlər.
  7. Azadlıq şəxsi həyata qarışmamaq hüququnu qoruyub saxlamaq yolu ilə dövlətin dominantlığından qoruyur. Bank sirri azadlığın ən mühüm ünsürlərindən biridir. O, öz kökləri ilə “Mənim evim – mənim qalamdır” erkən ingilis hüququna gedib çıxır. Burada aktivlər nəzərdə tutulur.

    Teleqram qrupumuza üzv olun



    Ən son mühasibat xəbərlərini qaçırmaq istəmirsinizsə, bu linkə daxil olaraq XƏBƏRLƏRƏ ABUNƏ OLUN.

    Mühasibat, Audit və Kadr Xidmətləri üçün linkə daxil olun.

    Mühasibat sahəsində ən son iş elanları və xəbərlərini izləmək üçün linkə daxil olaraq qrupumuza üzv olun