Daha kiçik, daha güclü daha ağıllı. Süni intellekt nələri bacarır? (2-ci hissə)
Təhlil və yaradıcılıq qabiliyyəti
IBM tərəfindən işlənib hazırlanmış superkompüterin 1997-ci ildə şahmat üzrə dünya çempionu Harri Kasparovun üzərində qələbəsi bu sahədə möhtəşəm nəticə idi. 2016 – cı ildə isə Google DeepMind şirkətinin AlphaGo proqramı ilk dəfə olaraq məntiq və strateji düşünmək bacarığı üzrə qo – oyunda peşəkar Li Sedola qalib gəlmişdi. Bir neçə yüz milyonluq kombinasiyalardan ibarət şahmatdan fərqli olaraq, qo oyununda nəticəni hesablamaq mümkün deyil, burada yaradıcı yanaşma zəruridir. Bu qələbə süni intellektin insana məxsus idrak funksiyalarına yiyələnməsinə nail olduğunu göstərirdi.
Müasir neyroşəbəkələr daha çox üç başlıca sahədə tətbiq olunur:
- maşın görmə (kontentin emalı, üz cizgilərini tanıması, təsvirin axtarışı və işarələnməsi, videotəhlil);
- səsin tanınması (dillərin emalı, səsin sintezi, maşın tərcüməsi);
- mətnin tanınması (universal OCR, OCR sertifkatlaşdırma, qeydləri tanıma, sənaye OCR-ləri, xüsus şablonlar).
Düzdür, hələ ki, insan səviyyəsində olduğu kimi yüksək olmasa da, onlar artıq şəkil çəkməyi və şeirlər yazmağı da öyrəniblər.
Əlbəttə ki, kompüterlərin hesablama gücünün səmərəliliyinin paralel artması olmadan, çoxtəbəqəli neyroşəbəkələrin dərin maşın tədrisində hər hansı bir sıçrayışlı inkişafı da ola bilməzdi.
Mağazada, yolda, qoruqda
XXI əsrdə süni intellektin imkanlarından ən müxtəlif sahələrdə istifadə olunur: telekommunikasiya, sənaye, kənd təsərrüfatı, energetika, nəqliyyat, ticarət. Onlardan yalnız bir neçə nümunə gətirək.
Süni intellekt, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindəki IKEA mağazalarında maliyyə itkilərini azaltmağa və oğurluqların qarşısını almağa imkan verir: bütün texniki təhlükəsizlik vasitələri və kassa sistemi ilə inteqrasiya olunmuş 420 kameradan ibarət intellektual videomüşahidə sistemi, mağazaların girişindən tutmuş kassa və texniki otaqlara qədər bütün zonalara tam nəzarəti təmin edir.
814 kameradan istifadə edən süni intellekt-təhlil yalnız təhlükəsizliyin qayğısına qalmır, həm də ziyarətçilərin sayı haqqında məlumatı kassa sisteminin məlumatları ilə birləşdirərək, BƏƏ-nin ən böyük ticarət mərkəzində konversiya üzrə qiymətləndirməyə və marketinq tədqiqatları aparmağa imkan verir.