İnvestisiya şirkətləri və ABŞ-a investisiya yatırma (3-cü hissə)

Oxunma sayı: 425

İnvestisiya şirkətləri və ABŞ-a investisiya qoyma mexanizmi (3-cü hissə)

İnvestisiya fondunun etibarlılığını artırmaq üçün onun pulları bir çox müəssisələrin qiymətli kağızlarına qoyulur. Buna diversifikasiya deyilir. Diversifikasiya idarəetmə şirkətinin (fondunun) etibarlılığını artırır, çünki hər hansı bir müəssisə müflis olmuşsa, zərərlər digər müəssisələrdən gələn gəlirlərlə kompensasiya edilir. Lakin, əgər hər hansı bir müəssisə çox yüksək gəlir gətiribsə, onun bütün müəssisələr üzrə ümumi gəlir məbləğindəki payı o qədər də böyük deyil.

Diversifikasiya edilmiş şirkət statusuna sahib olmaq üçün şirkətin aktivlərinin (əmlakının) 75% -i elə yerləşdirilməlidir ki, hər bir müəssisəyə şirkətin aktivlərinin 5 faizindən çox pay düşməsin və şirkətin səsvermə hüququ olan səhmlərinin 10 faizindən çox düşməsin, 10-dan çox sahibi olmasın. Qeyri-universal şirkətlər belə sərt məhdudiyyətlərə malik deyillər, Buna görə də bu şirkətlərə yatırımlar daha risklidir, lakin potensial olaraq onlar daha yüksək gəlir gətirə bilərlər.

Məqalənin 2-ci hissəsini buradan nəzər yetirə bilərsiniz

ABŞ-da göstərilən iki investisiya şirkətindən başqa, unit-trastlar – yatırımlarının strukturu yaradılma anında sərt təsbit edilən və dəyişməyən, özünəməxsus fondlar da mövcuddur. Onlar kiçik əmanətləri olan vətəndaşlara böyük qiymətli kağızlar paketləri əldə etməyə imkan verir. Həmin kağızları daha ucuz almaq və əməliyyatların saxlanması və rəsmiləşdirilməsi, xərclərə qənaət etməyə imkan verir. İdarə edənə mükafat verilməsi mövcud olmaması hesabına qənaət əldə edilir. 1993-cü ildə ABŞ-da aktivləri 107 milyard dollara çatan təxminən 15 min unit-trastlar var idi.

Qarşılıqlı fondlar

İnvestisiya şirkətlərinin bütün növləri arasında qarşılıqlı fondlar daha populyardır. 1993-cü ildə qarşılıqlı fondların ümumi sayı 4558 olub, onların aktivləri isə 2011 milyard dollara çatıb; qapalı investisiya şirkətlərinin sayı 512 idi və onların aktivləri isə 124 milyard dollara çatmışdı.

Səhmdarlar direktorlar şurasının seçilməsi, investisiya siyasətinin istiqamətlərinin təsdiq edilməsi və menecerlərlə müqavilənin bəyənilməsi ilə bağlı məsələlər üzrə səs vermək hüququna malikdirlər. 1940-cı ilin qanununa görə direktorlar şurasına şirkətləri idarəetməsi ilə məşğul olmayan direktorların (xarici direktorların) azı 40% – i daxil olmalıdır.

Fondun birbaşa rəhbərliyi, adətən, fondun aktivlərinin xalis dəyərindən asılı olan, öz xidmətlərinin yerinə yetirilməsinə görə mükafat alan idarəçiyə – hüquqi və ya fiziki şəxsə həvalə edilir. Adətən fondun təsisçisi menecerlik edir. Menecerin mükafatlandırılması emissiya prospektində göstərilməli və xalis aktivlərin 0,25 – 3%-ni (adətən 0,5-1%) təşkil etməlidir. Menecerin mükafatlandırılması fondun xərclərinin əsas hissəsidir. Menecerlərlə münasibətlər direktorlar şurası və səhmdarların ümumi yığıncağı tərəfindən hər il təsdiqlənməli olan müqavilə əsasında qurulur.