Pullar – mahiyyəti, funksiyaları və növləri
3-cü hissə
Məqalənin 2-ci hissəsini buradan oxuya bilərsiniz
Pul – universal ekvivalent olaraq xidmət edən xüsusi bir əmtəədir.
Pul dövriyyəsinin ortaya çıxması.
İqtisadi alt sistem
Maliyyə sistemi:
- ölkədə pulların bölüşdürülməsi;
- ölkə büdcəsinin formalaşdırılması.
Kredit alt sistemi:
- daxili və xarici borcları tənzimləyir;
- ssuda kapitalını formalaşdırır;
- qiymətli kağızlar dövriyyəsi ilə bağlıdır;
- beynəlxalq kredit-valyuta münasibətləri ilə əlaqəlidir.
Hazırda büdcə defisitinin bağlanılması üçün pul çapından istifadə olunmur. Lakin, büdcə defisiti yarandıqda, hökumət onun aradan qaldırılmasından ötrü mənbələr axtarıb tapmalıdır.
Bazar mexanizmlərindən istifadə, defisitin qapadılması üçün mənbələri təmin edir və bunları nəzərdə tutur:
- dövlət borc istiqrazlarını buraxır, yəni, iqtisadiyyat subyektlərindən alınmış dövlət krediti azalır;
-
qiymətli kağızların satışından əldə edilən pulları dövlət büdcə defisitinin maliyyələşdirilməsinə yönəldir, pullar yenidən iqtisadiyyata qayıdır.
Dövlət qiymətli kağızlarının buraxılması nəticəsində iqtisadiyyatın subyektləri arasında pulun yenidən bölüşdürülməsi baş verir:
- sərbəst pul vəsaitlərinə malik şəxslər, həmin vəsaitlərə istiqrazları alır, yəni, öz pullarını dövlətə kredit kimi verir;
- büdcə təşkilatları bu pulların hesabına öz xərclərinin maliyyələşdirilməsini əldə edirlər.
Büdcə defisitini qapatmaqla, nəsə dəyişmir, inflyasiya güclənmir, amma, dövlət borcu yüksəlir.
Dövlət borcunun ödənilməsinə yönələn vəsaitlər büdcədə “Xərclər” maddəsində nəzərdə tutulur.
Pullar – mahiyyəti, funksiyaları və növləri (4-cü hissə)
Teleqram qrupumuza üzv olun
