Mənfəətin belə bir kompleksin idarə edilməsinin gəlirlilik səviyyəsi kimi qiymətləndirilməsi hesabat vaxtına uyğun olaraq onların qiymətləndirilməsini tələb edir. Onun əsası kimi belə demək olarsa, ədalətli dəyər çıxış etməyə başladı ki, bu da aktivlərin satılması ehtimalına yol vermədən aktivlərin yenidən qiymətləndirilməsinə imkan verdi.
Bununla yanaşı, şirkətin aktivlərinin şərhinə bu müasir yanaşma hələ orta əsrlərdə formalaşmış balansın əmlak strukturundan uzaqlaşdırılmışdı. Uçotda yalnız firmanın əmlakının hərəkəti faktları və onun bölüşdürülməsi ilə bağlı öhdəliklərin dinamikası qeyd olunmaqda davam etmişdi.
Şirkətin qiymətli kağızlar bazarında kapitallaşdırması ilə təsvir edilən dəyərini formalaşdıran səbəblərin müxtəlifliyi, kapitalın şirkətin dəyərinin dinamikasına gətirib çıxaran amillər kompleksi kimi başa düşülməsinin inkişafı, ənənəvi mühasibat balansının imkanlarının firmanın modeli kimi sərhədlərini daha parlaq şəkildə ortaya qoydu. Bu halların cavabı kimi hazırda müşahidə etdiyimiz vahid hesabat təcrübəsinin inkişafı xidmət edirdi.
Metodlar kokteyli
“Nömrə 1 forması” ni dolduraraq bu gün formalaşdırdığımız balans aktivi bütün bu hekayənin nəticəsidir. Bu, bütün sadalanan metod və yanaşmalardan çox mürəkkəb bir kokteyldir. Yalnız bunu dərk etmək, bir tərəfdən, bizi həmin balans üzrə hesablanmış bəzi analitik göstəricilərin hərfi qavranılması ilə bağlı olan səhvlərdən qoruya bilər, digər tərəfdən isə maliyyə hesabatlarının istifadəçilərinə geniş informasiya təsir imkanlarını formalaşdırır.
Lakin, yuxarıda təsvir olunan bütün məqamları bir kənara qoysanız və mövcud standartların göstərişini sarsılmaz və mütləq bir şey kimi qəbul etsəniz belə, şirkətin mühasibat uçotu və razılaşma siyasətini özündə əks etdirən hesabat maddələrinin qiymətləndirilməsi variantlarını unutmamalıyıq.
Amma, burada fəlsəfə nəyə lazımdır deyə soruşa bilərsiniz və bütün bunlar müasir mühasibatlıq praktikası ilə necə əlaqəlidir?
Bir daha təkrar edirik, mühasibat uçotu metodlarında öz əksini tapan iqtisadi baxışların arxasında bu və ya digər dövrün, bu və ya digər sivilizasiyanın fəlsəfəsi ilə təmsil olunan daha qlobal dünyagörüşü konsepsiyaları həmişə durur (son dəqiqləşmə bu gün, məsələn, dünya iqtisadiyyatında Qərbi Avropa sivilizasiyasından prinsipial olaraq fərqli sivilizasiya olan Çinin oynamağa başladığı rolla bağlı çox aktualdır).
Amma, müasir uçot praktikası ilə əlaqə barədə ayrıca danışmaq lazımdır.
Fəlsəfə və müasirlik
Əgər siz WCOA 2018-ə həsr olunmuş nəşrlərimizi izləmisinizsə, diqqəti ona cəlb edə bilərdiniz ki, mühasiblərin bu Ümumdünya Konqresinin bütün mövzusu bizim texnologiyaların inkişafı ilə şərtlənən peşəmizin perspektivləri ilə bağlı idi.
Təkrarçılığa yol verməyək, lakin xatırlayaq: mühasibat praktikasının inkişafının əsas tendensiyası – bu, mühasibin gündəlik funksiyalarının avtomatlaşdırılması və işimizin analitik hissəsinin aktuallaşdırılması, hesabat istifadəçilərinə daxil olan məlumatların idarə edilməsidir.
Texnoloji imkanlar gələcəkdə şirkətin onlayn həyat dinamikasını xarakterizə edən ayrıca konfiqurasiya edilə bilən məlumat axınına çevrilə bilən korporativ hesabatın həm məzmununu, həm də vaxt sərhədlərini əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
Burada təqdim etdiyimiz məlumatların təsərrüfat həyatında onların real hərəkətlərini müəyyən edən hesabat istifadəçilərinin fikirlərinə informasiya təsirinin mexanizmlərini anlamaq ən yaxın gələcəyin mühasibinin əsas bacarığına çevrilə bilər.
Hesabat istifadəçisinin onun məzmununa reaksiyası onun bölüşdüyü iqtisadi baxışlarla müəyyən edilir. Və burada istifadəçilərin həmin baxışlarına hesabatların formalaşdırılması qaydalarının nə dərəcədə uyğun olduğu ən vacib məsələdir. Bu zaman qloballaşan iqtisadi həyatı nəinki sadələşdirilir, əksinə daha da mürəkkəbləşir.
Müasir dünyanın çoxqütblülüyü, iqtisadiyyatın məna məkanının multikulturalizmi, bu və ya digər iqtisadi həllərin əsasını təşkil edə biləcək baxışların müxtəlifliyi – bütün bu hallar mühasibdən, informasiyaları idarə edən, onlara verilən məlumatların mümkün mənalarının incə başa düşülməsini və hesabat istifadəçilərinin onlara mümkün reaksiyalarını tələb edir.
Bizim peşəmiz getdikcə mürəkkəbləşir və daha maraqlı olur və onun (uçotun) fəlsəfi əsaslarını mənimsəmək müasir dünyada mühasibat işində peşəkar olmağa əhəmiyyətli dərəcədə kömək edə bilər. Əgər müasirlik şəraitində hər bir mühasib az da olsa filosofa çevrilsə, onu mütləq uğur gözləyir.
Hörmətli oxucular, bunların, bəlkə də ilk baxışdan həm mühasibat metodlarını, həm də iqtisadi reallığa mümkün təsirini müəyyənləşdirən fəlsəfi düşüncə istiqamətləri ilə iqtisadi bilikdə təcəssümü arasındakı əlaqələri sizinlə birlikdə izləməyə çalışacağıq.
Teleqram qrupumuza üzv olun
